بررسی فرسایش و رسوب حوزه اترک و ارائه راهکارهای اجرایی جهت مهار رسوب

فرسایش ناشی از نیروهای آب و باد و نیروی ثقل(هوازدگی شیمیایی، فیزیکی و انحلال) در سطح حوزه¬ها می تواند سبب تخریب و خسارات غیرقابل جبرانی گردد. از آنجا که فرسایش خاک یکی از موانع مهم برای دستیابی به توسعه کشاورزی، آبخیزداری، منابع¬طبیعی، عمران، صنعت و معدن و ... است، از این رو به منظور برنامه¬ریزی در زمینه احیاء، توسعه و مدیریت پایدار اراضی به¬ویژه در قالب طرحهای حفاظت خاک و...؛ آگاهی از وضعیت فرسایش خاک و تولید رسوب، یکی از ابزارهای مهم تصمیم¬گیری برای برنامه¬ریزی حوزه¬ها محسوب می¬شود. در این تحقیق میزان فرسایش و رسوب در حوزه اترک با استفاده از روش¬های تجربی پسیاک و ای.پی.ام برآورد گردید. سپس با شناخت عوامل موثر در فرسایش خاک راهکارهای اجرایی جهت کاهش فرسایش و مهار رسوب از جمله سازه¬های مناسب جهت پیشگیری آن ارائه شد. بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی کارایی روش¬ها مشخص شد که هر دو روش نتایج مناسبی را ارائه کرده و با واقعیت، اختلاف معنی داری را نشان نمی دهند. همچنین بالاتر بودن ضریب تبیین و ضریب تبیین وزنی در مدل پسیاک نسبت به ای.پی.ام نشاندهنده کارایی بالاتر این مدل در منطقه مورد مطالعه می باشد. در نهایت به منظور کاهش هر چه بیشتر فرسایش و رسوب در حوزه با در نظر گرفتن عوامل موثر در فرسایش، برنامه های اجرایی مانند قرق مدیریتی درمراتع، علوفه کاری، کپه کاری، کود پاشی و عملیات مکانیکی شامل سازه¬های کنترل رسوب و سیل اهم از گابیون، بندهای سنگی ملاتی، سازه-های بتنی و آشغالگیر، آبندان¬ها و ... در قسمت¬های مختلف حوزه پیشنهاد می¬گردد.